PESTLE ანალიზი წარმოადგენს ერთ-ერთ ყველაზე ეფექტურ ინსტრუმენტს, რომელიც ბიზნესებს ეხმარება გაიაზრონ ის გარე ფაქტორები, რომლებმაც შესაძლოა მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინონ მათ საქმიანობაზე.
რა არის PESTLE / PESTEL ანალიზი?
PESTLE არის აკრონიმი, რომელიც აღნიშნავს ექვს ძირითად კატეგორიას, რომლებიც განსაზღვრავენ ბიზნეს გარემოს:
- Political (პოლიტიკური): მთავრობის პოლიტიკა, კანონმდებლობა, საგადასახადო სისტემა, საერთაშორისო ურთიერთობები და სხვა პოლიტიკური ფაქტორები.
- Economic (ეკონომიკური): ეკონომიკური ზრდა, ინფლაცია, საპროცენტო განაკვეთები, გაცვლითი კურსი, მომხმარებელთა მსყიდველობითი უნარი და სხვა ეკონომიკური ფაქტორები.
- Social (სოციალური): დემოგრაფიული ცვლილებები, კულტურული ტენდენციები, ცხოვრების სტილი, განათლების დონე, ჯანმრთელობის მდგომარეობა და სხვა სოციალური ფაქტორები.
- Technological (ტექნოლოგიური): ტექნოლოგიური ინოვაციები, კვლევა და განვითარება, ავტომატიზაცია, ინტერნეტის გავრცელება და სხვა ტექნოლოგიური ფაქტორები.
- Legal (იურიდიული): კანონმდებლობა, რეგულაციები, სასამართლო გადაწყვეტილებები, ინტელექტუალური საკუთრების დაცვა და სხვა იურიდიული ფაქტორები.
- Environmental (გარემოსდაცვითი): კლიმატის ცვლილება, გარემოს დაბინძურება, ბუნებრივი რესურსების ხელმისაწვდომობა, ეკოლოგიური ცნობიერება და სხვა გარემოსდაცვითი ფაქტორები.
PESTLE ანალიზი გულისხმობს ამ ექვსი კატეგორიის სისტემურ შეფასებას და მათი პოტენციური გავლენის ანალიზს ბიზნესზე. ეს პროცესი ეხმარება კომპანიებს გამოავლინონ როგორც შესაძლებლობები, ასევე საფრთხეები, რაც მათ საშუალებას აძლევს შეიმუშაონ უფრო ინფორმირებული და ეფექტური სტრატეგიები.
აღსანიშნავია, რომ ზოგჯერ PESTLE-ს ნაცვლად იყენებენ ტერმინს PESTEL, ეს ორივე აბრევიატურა ერთსა და იმავე ანალიზს აღნიშნავს. უბრალოდ, ბოლო ორი ასოს თანმიმდევრობაა შეცვლილი. ზოგიერთი წყარო იყენებს PESTLE-ს, ზოგი კი – PESTEL-ს. არჩევანი დამოკიდებულია მკვლევარის ან ავტორის პრეფერენციაზე.
ორივე ტერმინი აღნიშნავს ერთსა და იმავე ექვს ფაქტორს, რომლებიც გავლენას ახდენენ ბიზნეს გარემოზე.
ასევე ზოგჯერ გამოიყენება მხოლოდ PEST აკრონიმიც, რომელიც მოიცავს მხოლოდ პირველ ოთხ ფაქტორს (პოლიტიკური, ეკონომიკური, სოციალური და ტექნოლოგიური). თუმცა, PESTLE/PESTEL უფრო ფართოდ გავრცელებული და ყოვლისმომცველია, რადგან იგი ითვალისწინებს იურიდიულ და გარემოსდაცვით ფაქტორებსაც, რომლებიც სულ უფრო მნიშვნელოვანი ხდება თანამედროვე ბიზნეს გარემოში.
როდის არის საჭირო PESTLE / PESTEL ანალიზი?
PESTLE ანალიზი შეიძლება სასარგებლო იყოს სხვადასხვა სიტუაციებში, მათ შორის:
- ახალი ბიზნესის დაწყებისას: PESTLE ანალიზი ეხმარება მეწარმეებს შეაფასონ ბაზრის მიმზიდველობა და პოტენციური რისკები ახალი ბიზნესის დაწყებამდე.
- არსებული ბიზნესის გაფართოებისას: PESTEL ანალიზი ეხმარება კომპანიებს გაიგონ, თუ როგორ შეიძლება გავლენა იქონიოს გარე ფაქტორებმა მათ გაფართოების გეგმებზე.
- ახალ ბაზარზე შესვლისას: PESTLE ანალიზი ეხმარება კომპანიებს შეაფასონ ახალი ბაზრის პოტენციალი და მოემზადონ კულტურული, პოლიტიკური და ეკონომიკური განსხვავებებისთვის.
- ახალი პროდუქტის ან მომსახურების გამოშვებისას: PESTEL ანალიზი ეხმარება კომპანიებს გაიგონ, თუ როგორ შეიძლება მომხმარებლებმა და ბაზარმა მიიღონ ახალი პროდუქტი ან მომსახურება.
- სტრატეგიული დაგეგმვის პროცესში: PESTLE ანალიზი უზრუნველყოფს ღირებულ ინფორმაციას, რომელიც ეხმარება კომპანიებს შეიმუშაონ უფრო ეფექტური და მდგრადი სტრატეგიები.
როგორ ტარდება PESTLE ანალიზი?
PESTLE ანალიზის ჩატარება შეიძლება სხვადასხვა მეთოდით, მაგრამ ძირითადი ეტაპები შემდეგია:
- ინფორმაციის შეგროვება: პირველ რიგში, საჭიროა შეგროვდეს რაც შეიძლება მეტი ინფორმაცია თითოეული PESTLE კატეგორიის შესახებ. ეს ინფორმაცია შეიძლება მოიძიოთ როგორც საჯარო წყაროებიდან (მთავრობის ვებგვერდები, სტატისტიკური მონაცემები, საინფორმაციო სააგენტოები), ასევე კერძო წყაროებიდან (ინდუსტრიის ანგარიშები, კონსულტანტების ანგარიშები).
- ფაქტორების იდენტიფიცირება: შეგროვებული ინფორმაციის საფუძველზე, აუცილებელია თითოეული PESTLE კატეგორიისთვის შესაბამისი ფაქტორების იდენტიფიცირება. მაგალითად, პოლიტიკური კატეგორიისთვის შეიძლება გამოვლინდეს ისეთი ფაქტორები, როგორიცაა მთავრობის სტაბილურობა, საგადასახადო პოლიტიკის ცვლილებები ან ახალი რეგულაციების შემოღება.
- გავლენის შეფასება: თითოეული იდენტიფიცირებული ფაქტორისთვის აუცილებელია მისი პოტენციური გავლენის შეფასება ბიზნესზე. ეს შეიძლება გაკეთდეს როგორც ხარისხობრივი, ასევე რაოდენობრივი მეთოდებით. ხარისხობრივი შეფასება შეიძლება მოიცავდეს ექსპერტთა მოსაზრებების გათვალისწინებას, ხოლო რაოდენობრივი შეფასება შეიძლება დაეფუძნოს სტატისტიკურ მონაცემებს ან მოდელირებას.
- შედეგების ინტერპრეტაცია: შეფასების შედეგების საფუძველზე, კომპანიამ უნდა გააანალიზოს, თუ როგორ შეიძლება გავლენა იქონიოს ამ ფაქტორებმა მის საქმიანობაზე. ზოგიერთი ფაქტორი შეიძლება იყოს დადებითი (შესაძლებლობა), ზოგი კი უარყოფითი (საფრთხე). მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ როგორც მოკლევადიანი, ასევე გრძელვადიანი პერსპექტივა.
- სტრატეგიების შემუშავება: PESTLE ანალიზის შედეგების გათვალისწინებით, კომპანიამ უნდა შეიმუშაოს სტრატეგიები, რომლებიც მას საშუალებას მისცემს გამოიყენოს შესაძლებლობები და მინიმუმამდე დაიყვანოს საფრთხეები. ეს სტრატეგიები შეიძლება მოიცავდეს პროდუქტის ან მომსახურების პორტფოლიოს დივერსიფიკაციას, ახალი ბაზრების ათვისებას, ტექნოლოგიური ინოვაციების დანერგვას, რისკების მართვის გეგმების შემუშავებას და სხვა.
PESTLE ანალიზის უპირატესობები
PESTEL ანალიზი უზრუნველყოფს რამდენიმე მნიშვნელოვან უპირატესობას ბიზნესისთვის:
- სტრატეგიული ხედვის გაფართოება: PESTEL ანალიზი ეხმარება კომპანიებს გასცდნენ საკუთარი ვიწრო ინტერესების ფარგლებს და დაინახონ უფრო ფართო სურათი. ეს მათ საშუალებას აძლევს მიიღონ უფრო ინფორმირებული და სტრატეგიული გადაწყვეტილებები.
- რისკების შემცირება: PESTLE ანალიზი ეხმარება კომპანიებს გამოავლინონ და შეაფასონ პოტენციური საფრთხეები, რაც მათ საშუალებას აძლევს წინასწარ მოემზადონ მათთვის და შეამცირონ მათი უარყოფითი გავლენა.
- შესაძლებლობების გამოყენება: PESTEL ანალიზი ეხმარება კომპანიებს აღმოაჩინონ და გამოიყენონ ის შესაძლებლობები, რომლებიც მათ კონკურენტულ უპირატესობას მიანიჭებს.
- სტრატეგიული დაგეგმვის გაუმჯობესება: PESTLE ანალიზი უზრუნველყოფს ღირებულ ინფორმაციას, რომელიც ეხმარება კომპანიებს შეიმუშაონ უფრო ეფექტური და მდგრადი სტრატეგიები.
დასკვნა
PESTLE ანალიზი არის მნიშვნელოვანი ინსტრუმენტი ნებისმიერი ბიზნესისთვის, რომელსაც სურს მიაღწიოს წარმატებას დინამიურ და მუდმივად ცვალებად გარემოში. ის ეხმარება კომპანიებს გაიგონ ის გარე ფაქტორები, რომლებმაც შეიძლება გავლენა მოახდინონ მათ საქმიანობაზე, და შეიმუშაონ სტრატეგიები, რომლებიც მათ საშუალებას მისცემს გამოიყენონ შესაძლებლობები და მინიმუმამდე დაიყვანონ საფრთხეები.